A. EEN GEWAPENDE OVERVAL VOORKOMEN ?

Het nul risico bestaat niet. Kleine en grote handelszaken kunnen het slachtoffer worden van een gewapende overval. In 2016 alleen al zijn er in België 844 gewapende overvallen gepleegd in een winkel. Dit cijfer daalt jaarlijks maar ligt nog te hoog. 

Welke maatregelen kan u treffen om u in de mate van het mogelijke voor te bereiden? Inrichting van de winkel, beveiliging van de kassa’s of het opleiden van uw personeel, deze tips kunnen u helpen om het risico te verminderen: 

1. COMMUNICEER OVER DE AFWEZIGHEID VAN GELD IN DE WINKEL 

Onderschat de kracht van een symbolische maatregel niet. Preventie kan zeer efficiënt zijn om potentiële criminelen af te schrikken of hen duidelijk te maken dat de potentiële buit het reële risico niet waard is. 

• Gebruik stickers die aanduiden dat de kassa’s regelmatig worden afgeroomd 
• Kondig de aanwezigheid van bewakingscamera’s duidelijk aan bij de ingang (dit is trouwens een wettelijke verplichting)
• Geef aan dat u gebruik maakt van een kluis met tijdscontrole op 

2. BEPERK CASH GELD IN UW WINKEL 

Bij een gewapende overval is de inhoud van de kassa meestal het doelwit. Om de risico’s te verminderen, moet u de omloop van cash verminderen. 

• Moedig klanten aan om cash geld achterwege te laten door elektronische (kaart of smartphone) betalingen te promoten, bijvoorbeeld met kassa’s die enkel open zijn voor dit soort betalingen. 
• Maak gebruik van een visuele communicatie naar de klanten toe 
• Bij kassa’s waar er met cash geld wordt gewerkt, probeer dit discreet te doen

3. WEES AANDACHTIG VOOR VERDACHTE HANDELINGEN
 
Het winkelpersoneel heeft geen specifieke expertise inzake veiligheid. Er kan niet worden verwacht dat zij elke vorm van gevaar of verdacht gedrag opmerken. Het is nochtans mogelijk om het personeel elementen aan te reiken om verdacht gedrag te herkennen: 

• De klant loopt doelloos door de winkel 
• De klant besteedt meer aandacht aan de camera’s, nooduitgangen en detectiepoortjes dan aan het winkelassortiment 
• De klant vertoont een eigenaardig gedrag, hij is extreem vriendelijk of extreem nerveus 

4. VOORZIE EFFICIENTE INTERNE PROCEDURES 

U moet uw personeel informeren over de verschillende procedures. Zij moeten deze kunnen toepassen, ook in stressvolle situaties. Hiervoor is herhaling en oefening nodig! 

• De regels met betrekking tot het openen en sluiten van de winkel 
• De houding die zij moeten aannemen indien zij verdacht gedrag opmerken 
• Het toepassen van het RAAK of KOOP-principe als zij met een gewapende overval geconfronteerd worden 

5. HET BEVEILIGEN VAN UW WINKEL 

Uw winkel goed beveiligen is van essentieel belang. Hoe meer zichtbare beveiliging de verdachte opmerkt, hoe minder geneigd hij zal zijn om de winkel te overvallen. 

• Let op uw verlichting zowel binnen als buiten de winkel. Bepaal welke delen gevoelig zijn en besteedt hier voldoende aandacht aan. 
• Investeer in camerabewaking en duidt de aanwezigheid ervan duidelijk aan op basis van het wettelijk pictogram
• Indien nodig, doe beroep op bewakingsagenten. Dit kan ook op tijdelijke basis, in het kader van de donkere maanden, tijdens de solden en tijdens de feesten. 
• Voorzie specifieke productbeveiliging voor diefstalgevoelige goederen 
• Plaats een digitale spiegel aan de ingang van de winkel 

6. BEVEILIGD WAARDETRANSPORT 

De wet voorziet dat u zelf tot 30.000€ mag vervoeren. Daarnaast kan u ook beroep doen op professionele waarde transporteurs. De kost ervan kan helaas prohibitief werken, waardoor veel handelaars zelf instaan voor hun geldtransport. Indien u zelf geld vervoerd, waar moet u dan opletten? 

• De wet voorziet dat u nooit meer dan 30.000€ mag  vervoeren. 
• Vervoer het geld elke keer op verschillende tijdstippen en via verschillende routes. Het grootste gevaar is dat u een identificeerbare routine ontwikkelt. 
• Wanneer u geld vervoert, neem een normale houding aan en gebruik een gewone wagen 
• Wees discreet, ook naar familie en vrienden, toe. Niet iedereen moet weten dat u geld vervoert. 
  
   

WAT MET EEN GEWAPENDE OVERVAL? 

Ondanks de preventieve maatregelen bent u toch het slachtoffer van een gewapende overval. Welke reflexen moet u en uw personeel hanteren? Onthoud het KOOP of RAAK-principe: 

Kalm blijven, de dader komt voor de kassa, niet voor jou
Opvolgen van de bevelen, neem géén onnodige risico’s door de confrontatie aan te gaan
Observeer de dader om herkenbare kenmerken te onthouden maar volg hem niet wanneer hij wegvlucht.
Politiediensten verwittigen via de 112 zodra de dader de winkel heeft verlaten 
Rustig blijven, de dader komt voor de kassa, niet voor jou 
Accepteer de bevelen en neem geen onnodige risico’s door de confrontatie aan te gaan 
Afgeven van het geld en/of de goederen 
Kijk naar de kenmerken van de dader en informeer de politie hiervan  
 

• Duidt door middel van het wettelijk bepaald pictogram aan de ingang van de winkel aan dat u gebruik maakt van camerabewaking 
• Plaats een sticker aan de ingang van de winkel om de kans op uitgangscontroles kenbaar te maken. Dit maakt sowieso deel uit van uw wettelijke verplichtingen. 
• Hang een digitale spiegel aan de ingang waarbij klanten zichzelf de winkel zien binnengaan. 
• Vanaf 2018 zal u ook een vergoeding van 181€ kunnen vragen aan de winkeldief die op heterdaad is betrapt. 

• Begroet steeds de klanten wanneer zij de winkel betreden. 
• Observeer het gedrag van de klanten. U bent geen veiligheidsspecialist maar u kan toch sommige elementen van een verdacht gedrag herkennen. Denk hier bijvoorbeeld aan een klant die doelloos door de winkel loopt en meer aandacht besteedt aan de camera’s dan aan de goederen. 
• Indien u over de bedoelingen van een klant twijfelt, spreek deze op een vriendelijke manier aan en vraag of u hem of haar ten dienst kan zijn.
• Als uw vermoeden blijft en u beschikt over een bewakingsagent, vraag hem om over te gaan tot een uitgangscontrole.  

• Een goed verlichte winkel, zowel binnen als buiten, biedt minder kansen aan een winkeldief om goederen onopgemerkt te ontvreemden. 
• Vermijdt in uw winkel zoveel mogelijk dode hoeken. Om dit tegen te gaan kan u spiegels installeren die u de mogelijkheid bieden om de winkel beter in het oog te houden 
• Plaats indien mogelijk camerabewaking doorheen de winkel, aan de ingang (klanten en personeel), uitgang (klanten en personeel) en, indien van toepassing, op de parking.
• Aan de uitgang van de winkel kunnen detectiepoortjes een deel van de diefstallen tegenhouden, door hun preventieve werking of omdat zij afgaan. 
• Communiceer op een zichtbare manier over deze beveiligingsinstrumenten naar uw klanten. De eerlijke klanten zullen zich veiliger voelen, de minder eerlijke zullen minder snel geneigd zijn om uw winkel te betreden.